– CREDO –

Voor wat staat het woord ‘kunst’? Ik treed Wikipedia bij: onderstaande schetsen zijn geen Kunst. Bij gebrek aan ontroering of boodschap. Noem het academische waarnemingsoefeningen, een poging om eer aan te doen aan het metier (de onderkant der werken is waar er gesigneerd werd). Hoogstens een vaardigheidsoefening waar verder niets mee gedaan werd. Naïeve ijdelheid om ‘aanleg’ te demonstreren. Jaloerse imitatiedrang naar grote meesters hun gevoelig geschetste en gearceerde draperieën, haartooien en details. Ook omdat aaien van wollig papier met potlood intiem geestig is. Droedelend wordt het schetsen naar directe waarneming. Nimmer naar foto, vandaar eerder statische portretten. Soms een gefantaseerde kop. Daarentegen ook minieme vluchtige notities van personen in hun onbewaakt moment in de hoop dat de persoon tenminste herkenbaar is. Vooralsnog met potlood, Bic of pen want kleur vergt durf, meer durf. Alhoewel, vooral wanneer meerdere portretten op hetzelfde blad staan, is pen een onuitwisbare uitdaging, veeleer dan het te doen is omwille van papierbesparing. Met telkens aanpassingen in de verbeteringen zoals inderhaaste restauraties soms oude muurpartijen charmeren. Een schets op zich als notitie heeft wel iets. Maar een echte Tekening, waar ik verre van aan toe ben, vergt veel voorbereidende studies en schetsen. Bovendien vergt het levenslang onverdroten oefenen om dan, wanneer de inspirerende duif op de schouder komt zitten, dan pas wordt het de oorlog aangaan met zichzelf. Met het eindresultaat voor ogen mag men onderweg geen geloofscrisis doormaken. ’t Wordt onomkeerbaar zodra men de eerste lijn aanbrengt, met de overweging: ‘gebruik ik contouren of of tintnuances naast elkaar? Of beide?’ Daarentegen kan een schrijver die zijn boek aanheft, hij kan nog altijd zijn eerste zin wijzigen. Het uitdagend maagdelijk adellijk Steinbach-tekenpapier in combinatie met de grafiet-maalfijnte van de potloodstift tart de tekenaar meteen. Met het eindresultaat voor ogen is het voor grote tekenaars een beheerst uitgestippeld proces. Graveren met burijn in een koperplaat om naderhand te etsen vergt nog meer ambacht. Bedenk, Van Eyck die de grondlaag aanbracht voor het Lam Gods om het dan een jaar later te voleindigen, bewijst grote Geniale Persoonlijkheid! Ik begrijp dat sommigen er meteen gaan (en durven) in krassen en kerven uit frustratie en onmacht, maar ben jaloers wanneer er dan toch een gebeitelde tekening verschijnt. Naar d’ aard van ’t hart – elk zijn signatuur. Wel bizar wanneer er onderaan vermeld wordt ‘Tekening naar artiest X‘. En gezien men sinds het fototoestel een persoon kan vangen, waarom dan nog portrettekenen? Nu gooit men zelfs een foto onder de scanner en met een simpele knop spuwt de computer een Rembrandt of een van Gogh-versie. Waarom nog een instrument aanleren wanneer de computer rechtstreeks een Bach-partituur laat klinken? Waarom studeren terwijl Google alles weet? Sommigen dwepen ermee, zoals vrouwen flaneren met faux bijoux. Beangstigend? Echte kunstenaars delven hun werk. Ook dit nog: bij het (‘ver-‘)prutsen aan een portret komt men plotseling in de aura van de mens die stilaan herkenbaar wordt. Het wordt gênant en dwingt om beleefde afstand te nemen van de tekening, van het levend (!) model. Wat een lef moet een chirurg dan niet hebben? Of een architect die een woning opdringt om in te leven? Laat staan een mens verwekken op een mens! Vandaar misschien dat sommigen beweren dat een leeg blad of doek, in dit geval vooral het durven exposeren, ultieme kunst is. Ieder zijn humor. Een troost: eens getekend is niets banaal.

Favorieten, ten respecte van academische kunst:
Rogier van der Weyden, Rembrandt Harmenszoon van Rijn, Antoon van Dyck, Constantin Meunier, Frank William Brangwyn, Jean-Baptiste Carpeaux, Emile Claus, Jules Van Biesbroeck, … 

– CREDO –